نقش فیلترهای دستگاه تصفیه آب در فرآیند تصفیه (قسمت اول)

با گشت و گذار در صفحات، انجمن ها و شبکه های مجازی با سئوالات گوناگونی روبرو شدیم. سئوالی که بیش از پیش توجه ما را جلب نمود، پرسش کاربران در مورد عملکرد فیلترها و نقش هر کدام در فرایند تصفیه آب بوده است.

هرکدام از فیلترهای به کار رفته در دستگاه تصفیه آب وظایفی را بر عهده دارند و نقشی در مراحل تصفیه آب ایفا می کنند. دستگاه های تصفیه آب خانگی در انواع مختلفی وجود دارند، چنانکه این نوع دستگاه ها از نوع دو مرحله ای تا هفت مرحله ای و یا بیشتر دسته بندی می شوند.

اما استانداردترین نوع دستگاه تصفیه آب خانگی طبق ادعای سازمان جهانی بهداشت، دستگاهی است که از 6 فیلتر برای تصفیه آب منزل شما بهره می برد.

مطلبی که امروز برایتان آماده کرده ایم اطلاعات مناسبی را در مورد فیلترهای دستگاه تصفیه آب و نقش آن ها، در تصفیه آب به شما ارائه خواهد داد. فیلتر های  معرفی شده شامل فیلتر مرحله اول تا آخرین فیلتر به کار رفته در دستگاه های تصفیه آب است.

البته دو فیلتر قلیایی و مغناطیسی هم با توجه به کاربردشان شرح داده شدند که خواندن مطالب مربوط به این دو فیلتر، خالی از لطف نیست.

مرحله اول: الیافی(PP)

فیلتر الیافی به عنوان پیش تصفیه مورد استفاده قرار میگیرد و نقش بسزایی در حذف شن و ماسه، لجن، جلبک، زنگ لوله و کلیه ی ذرات معلق در آب که  بزرگتر از یک میکرون یا ۵ میکرون هستند را دارا می باشد. این فیلتر از منافذی به قطر ۵ میکرون تشکیل شده و از الیاف پروپیلن ساخته شده و دارای فیلتراسیون بسیار بالایی می باشد. ضمن اینکه از این فیلتر در دستگاه های تصفیه آب به عنوان فیلتر مرحله اول استفاده می شود، در برخی از این دستگاه ها نوع ۱ میکرونی آن نیز در مرحله سوم مورد استفاده قرار گرفته است.

مهمترین و نخستین ویژگی هر فیلتر الیافی تراکم آن می باشد. بدین صورت که به علت ساختار گرادیانی آن تراکم فیلتر از سطح بیرونی به سطح داخلی افزایش می یابد. واضح است که ذرات درشت تر در قسمت بیرونی و ذرات کوچک تر در قسمت درونی فیلتر به دام می افتند.

از سایر پارامتر های کیفی این نوع فیلتر می توان به وزن، استحکام و جنس آن اشاره نمود.

توجه به این مسئله ضروری است که تعویض به موقع فیلترها نقش انکارناپذیری در کیفیت آب مصرفی و حفظ سلامت دستگاه ایفا می نماید و در صورتی که زمان تعویض آن منقضی شود، قابلیت جذب ناخالصی ها را از دست خواهد داد.

ضمنا این فیلتر قابلیت شستشو و استفاده مجدد را دارا نمی باشد.

البته از آنجا که عمر این فیلتر با تغییر رنگ آن نمایان می شود. برای تشخیص بهتر زمان تعویض، اکثر دستگاه ها امروزه دارای محفظه شفافی برای این فیلتر هستند تا مصرف کننده قادر به رویت تغییر رنگ آن باشد.

بنابراین هرگاه که فیلتر به رنگ قهوه ای درآید زمان تعویض آن فرارسیده، البته در شرایط معمولی طول عمر این فیلتر ۳ الی ۶ ماه می باشد. ضمنا حداکثر دمای قابل تحمل آن ۴۵ درجه سانتی گراد خواهد بود.

فیلتر مرحله دوم: کربن فعال(UDF)

این فیلتر که به عنوان دومین فیلتر پیش تصفیه کاربرد دارد، حاوی ریز دانه های کربنی فعالی می باشد که سبب حذف آلاینده های شیمیایی و افزایش کیفیت آب می شود.

فیلتر کربن فعال نقش انکار ناپذیری در حذف کلر و مواد شیمیایی خطرناک موجود در آب از جمله ترکیباتی  مانند هالومتان ها، هالو استیک اسیدها، حشره کش و آفت کش های مورد استفاده در کشاورزی که وارد سفره­ های آب زیر زمینی شده و از طریق چاه به سیستم آب لوله کشی شهری بازمیگردد را دارا می باشد.

همچنین فیلتر کربنی، شن و گردوخاک موجود در آب را جذب کرده و سبب شفافیت آب شده و باعث از بین رفتن بو، طعم و رنگ نامطبوع آب خواهد شد. جنس کربن این فیلتر از پوست نارگیل، زغال سنگ یا زغال چوب است که در برخی از این نوع فیلترها حتی پوست گردو، فندق و بادام نیز استفاده می شود.

نکته ی مهم این است که نوع کربن به کار رفته در آن با بدن سازگار باشد و اصطلاحا دارای کلاس غذایی GRADE FOOD باشد.

در دستگاه های تصفیه آب خانگی از فیلتر پایه گیاهی استفاده شده و از فیلتر های کربنی که عموما از جنس زغال سنگ می باشند در دستگاه های تصفیه آب صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

متاسفانه برخی از دلالان نمونه زغال سنگی آن را به علت سود بیشتر برای دستگاه های تصفیه آب خانگی تولید می کنند. بنابراین توصیه می شود از خرید فیلتر تقلبی و بی کیفیت خودداری نموده و از مراکز معتبر نسبت به خرید این محصول اقدام فرمایید.

این فیلتر در دو نوع ۱۰ میکرونی برای تصفیه آب خانگی و ۲۰ میکرونی برای تصفیه آب نیمه صنعتی عرضه می شود. کیفیت این فیلتر به نوع کربن به کار رفته در آن بستگی دارد.

برای تعیین کیفیت این فیلتر می توان پودر کربن را داخل ظرف آب ریخت که هرچه حباب بیشتری تولید شود کیفیت فیلتر کربنی بیشتر خواهد بود. البته برای کسب نتایج دقیق تر بایستی تست آزمایشگاهی گرفته شود.

با اینکه عمر این نوع فیلتر وابسته به فیلتر پروپیلنی به کار رفته در مرحله اول تصفیه است و در صورتی که رنگ فیلتر پروپیلنی تغییر پیدا کرد زمان تعویض این فیلتر هم رسیده اما از آنجا که انقضای مواد به کار رفته در آن حداکثر ۶ ماه می باشد، باید نسبت به تعویض آن در زمان مقرر اقدام نمود. اما به طور معمول ۳ تا ۶ ماه یکبار باید فیلتر کربنی مرحله دوم را با فیلتر جدید جایگزین نمود.

فیلتر مرحله سوم: کربن بلاک(CTO)

سومین فیلتر پیش تصفیه مورد استفاده در دستگاه های تصفیه آب خانگی از نوع کربن بلاک می باشد. این فیلتر  به صورت تک استوانه ای ساخته شده و دور تا دور آن با نوار توری شکل پوشانده می شود.

عملکرد این نوع فیلتر همانند فیلتر کربنی دوم و تکمیل کننده کار فیلتر کربنی مورد استفاده در مرحله دوم تصفیه می باشد گذشته از آن این فیلتر قابلیت حذف مواد شیمیایی بزرگتر از ۵ میکرون و مواد شیمیایی و معلق عبوری از دو فیلتر اول و دوم را دارا بوده و سبب بهبود طعم و شفایت آب مصرفی می شود.

این فیلتر به علت قرارگیری در مرحله سوم پیش تصفیه به عنوان محافظ فیلتر ممبران شناخته می شود. بدین صورت که با حذف مواد شیمیایی و اضافی موجود در آب اثر زیادی بر عملکرد و عمر فیلتر ممبران خواهد داشت.

جنس کربن موجود در این فیلتر بیشتر از پوسته نارگیل و پوست گردو می باشد و سنجش کیفیت کربن آن به صورت آنچه که پیشتر و برای فیلتر کربنی مرحله دوم توضیح داده شد، می باشد. عمر فیلتر کربن بلاک نیز به طور ویژه ای به عملکرد دو فیلتر اول و میزان سختی آب بستگی دارد اما معمولا عمر مفید این نوع فیلتر مشابه فیلتر دوم حداکثر ۶ ماه می باشد.