آب دیونیزه به آبی گفته می شود که علاوه بر گذراندن مراحل تقطیر، توسط رزین های تبادل یونی یا اسمز معکوس یون زدایی شده باشد، به عبارت دیگر آب یونیزه، آب خالصی است که یون های آن بطور کامل حذف شده باشد.

یونها نیز اتم ها و مولکول های دارای بار الکتریکی مثبت یا منفی هستند و هنگامی که از آب برای مصارف خاص همچون کاربردهای پزشکی، داروسازی، شستشوی وسایل آزمایشگاهی و برش قطعات فلزی بسیار ظریف استفاده می شود، بایستی حذف شوند.

روش کار بدین صورت است که آب از رزین های تبادل یون عبور داده می شود و در نتیجه آن هیدروژن ها (H+) که بار مثبت دارند به دانه های رزین کاتیون و هیدروکسیل ها (-OH) که دارای بار منفی هستند به دانه های رزین آنیون می چسبند و آب خالص(H2O) تولید می کنند. این آب دارای PH خنثی (7) می باشد.

آب دیونیزه

در حال حاضر بهترین شیوه برای تولید آب دیونیزه استفاده از 3 روش به صورت ترکیبی می باشد این روش ها عبارتند از:

  1. روش جذب(استفاده از فیلتر پروپیلن و فیلتر کربن)
  2. روش اسمز معکوس(استفاده از فیلتر ممبران)
  3. روش تبادل یونی(استفاده از ستون های رزین کاتیون و آنیون)

آبی که به ترتیب 3 مرحله فوق را گذرانده باشد، مطلوب ترین آب خالص دیونیزه می باشد.

برخی از کاربردهای آب دیونیزه:

  • در فرایند خنک سازی قطعات صنعتی
  • استرلیزه کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی
  • آماده سازی حلال های شیمیایی
  • استاندارد سازی (کالیبراسیون)
  • ساخت باتری
  • در اتوکلاوهای میکروبیولوژی
  • بلوک های تحلیلی
  • شستشوی ظروف و غیره

نوشیدن آب دیونیزه

نکته قابل توجه این است که این آب برای نوشیدن مناسب نمی باشد زیرا از  یکسو مواد معدنی آن حذف شده و از سوی دیگر ممکن است حاوی مولکول های آلی مانند باکتری و ویروسی نیز باشد. مضاف بر آن آب دیونیزه واکنش پذیری بالایی دارد و می تواند به مینای دندان و بافت های نرم بدن آسیب برساند.

بهترین شیوه برای دستیابی به آب نوشیدنی سالم استفاده از دستگاه های تصفیه آب مجهز به فناوری اسمز معکوس می باشد، زیرا در این دستگاه ها، کلیه آلاینده های موجود در آب و همچنین هرگونه عامل بیماری زا حذف می شود.